Bielowicko
Wieś sołecka położona w województwie śląskim, w powiecie bielskim, w gminie Jasienica.
Bielowicko zamieszkuje 582 osób. Pod względem fizycznogeograficznym położone jest na
Pogórzu Śląskim, a pod względem historycznym – na Śląsku Cieszyńskim.
Bielowicko to jedna z najstarszych miejscowości na Śląsku Cieszyńskim. Miejscowość
została po raz pierwszy wzmiankowana w dokumencie protekcyjnym biskupa
wrocławskiego Wawrzyńca z dnia 25 maja 1223 r. Wieś politycznie znajdowała się
początkowo w granicach piastowskiego (polskiego) księstwa opolsko-raciborskiego. W
1290 r po śmierci księcia Władysława opolskiego w 1281/1282 powstało nowe Księstwo
Cieszyńskie, które od 1327 r. stanowiło lenno Królestwa Czech, a od 1526 r. aż do
1918r.znajdowało się w monarchii Habsburgów . W 1849 weszła w skład powiatu bielskiego.
Według austro-węgierskiego spisu ludności z 1900 r. w 32 budynkach mieszkało w
Bielowicku 231 osób, z czego wszyscy byli katolikami, a 226 było polskojęzycznymi.
Na terenie wsi działalność duszpasterską prowadzi Kościół Rzymskokatolicki – p.w. św.
Wawrzyńca diakona, której zabytkowy drewniany kościół konstrukcji zrębowej z 1541,
znajduje się na szlaku architektury drewnianej województwa śląskiego.
W okresie reformacji . kościół znajdował się w rękach luteran. Do katolików powrócił w roku
1652. Od 1756 r a więc od czasu wielkiego pożaru Skoczowa tutejszy kościół jest celem
corocznych pielgrzymek w dniu odpustu 10 sierpnia. Św. Wawrzyniec jest patronem
ochrony przed pożarami.
Obiekt otaczają soboty . Wśród wyposażenia kościoła warto zwrócić uwagę na pochodzący
z XVI wieku tryptyk ołtarzowy, w którego centralnej części przedstawiono scenę tzw. Sacra
Converazione ( świętej rozmowy) z przedstawieniem Maryi, w towarzystwie św. Piotra i św.
Wawrzyńca, natomiast na skrzydłach umieszczono wizerunki św. Katarzyny i św. Barbary.
Być może tryptyk należy do pierwotnego wyposażenia kościoła z czasu jego budowy w
1541 r.
Równie cenna jest barokowa ambona z 1701r. z ornamentem i rzeźbionymi wizerunkami
czterech ewangelistów, przykryta baldachimem z figurkami aniołów; XVIII – wieczne
późnobarokowe obrazy Matki Boskiej Różańcowej z piętnastoma scenami zżycia Maryi i
Jezusa, wizerunki św. Dominika, św. Klary, św. Jana Nepomucena i św. Jana Kantego i in.
Grodziec Śląski
Wieś sołecka położona w województwie śląskim, w powiecie bielskim, gminie Jasienica.
Wieś zamieszkuje 1256 mieszkańców.
Miejscowość została po raz pierwszy wzmiankowana w dokumencie -Księga uposażeń
biskupstwa wrocławskiego, spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295-
1305. Wieś znajdowała się wówczas w granicach utworzonego w 1290 r. księstwa
cieszyńskiego.
Nazwa miejscowości wywodzi się od staropolskiej nazwy gród, oznaczającej umocnienie,
ogrodzoną osadę o charakterze obronnym, przy trakcie handlowym z Krakowa przez Cieszyn
na Morawy. Z końcem XIV wieku powstał murowany dwór obronny. Z 1447 r. pierwsza
wzmianka o grodzieckiej parafii p.w. św. Bartłomieja Apostoła i Męczennika.
W XV w Grodziec od księcia cieszyńskiego Kazimierza II otrzymała rodzina szlachecka
pochodząca z Brodów herbu Radwan, która następnie przyjęła swoje nazwisko od nazwy
miejscowości Grodzieccy ( też Grodeccy). W latach 1542 – 1580 zbudowali oni w miejscu
dworu gotycko-renesansowy zamek, a w poł. XVII w. założyli park zamkowy, tworząc zespół
zamkowo-parkowy..
Kolejnymi po Grodzieckich właścicielami zamku i wsi byli : Marklowscy, Sobkowie,
Larischowie,, ponownie Marklowscy, Erdmannowie, Kalischowie, Zoblowie, Franciszek
Strzygowski i Ernest Habicht.
W roku 2005 zamek zakupiony został przez prywatnego inwestora – Michała Bożka.
Od 2020 r. zamek jest siedzibą stowarzyszenia Ordre Souverain Et Militaire Du Femple De
Jerusalem Pologne (Najwyższy Zakon Rycerski Świątyni Jerozolimskiej), które w statucie
deklaruje działalność charytatywno = opiekuńczą jak również wspieranie działań
zmierzających do zachowania restauracji obiektów kultury materialnej związanych z
działalnością zakonu templariuszy . Na jego czele stoją Marcin Lesław Zamoyski, Krzysztof
Konstanty Radziwiłł i Ewa Piacentile.
Górki Wielkie
Wieś sołecka na Śląsku Cieszyńskim, położona w województwie śląskim, w powiecie
cieszyńskim, w gminie Brenna. We wsi mieszka 3554 mieszkańców.
Górki Wielkie to jedna z najstarszych na Śląsku Cieszyńskim wsi szlacheckich, której
powstanie datuje się na XIV wiek. Miejscowość została po raz pierwszy wzmiankowana w
dokumencie : „Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego” spisanej za czasów biskupa
Henryka z Wierzbna w latach 1295 – 1305 jako Gorki. Wpisanie jej do w/w dokumentu
związane było wyodrębnienie z jej terytorium, będącego dotąd własnością książęcą, nowej
wioski nadanej rycerzowi. Część wsi pozostałą w rękach książęcych nazwano Górkami
Małymi, a część rycerską Górkami Wielkimi. Od 1417 r. Górkami Wielkimi władał szlachecki
ród Pięćlatów . W 1447 r. Andrzej Pięćlat z Ogrodzonej sprzedał Wielkie i Małe Górki
Piotrowi Ramszy, potem byli kolejni właściciele.
Największą atrakcją turystyczną Górek jest szlachecki zespół dworski z XVIII wieku. Dwór
zbudowany w 1734 r. na polecenie Heleny Marklowskiej i Hieronima Marklowskiego , został
wydzierżawiony, a następnie zakupiony w 1922r. przez Tadeusza Kossaka ze słynnej rodziny
artystów malarzy, ojca znanej pisarki Zofii Kossak-Szczuckiej , 2 voto Szatkowskiej .Tadeusz
Kossak zamieszkał w nim wraz z rodziną, mieszkała i tworzyła tu jego córka, pisarka.
Z założenia dworskiego ocalał tzw. domek ogrodnika – obecnie Muzeum Zofii Kossak-
Szatkowskiej. W domku ogrodnika pisarka spędziła ostatnie lata życia po powrocie z
emigracji (lata 1957 – 1968 ) .
W czasie wojny dwór spłonął, ale obecnie został odrestaurowany. W odrestaurowanym
obiekcie znajduje się Centrum Kultury i Sztuki „Dwór Kossaków”, gdzie można zobaczyć
multimedialny pokaz zdjęć, posłuchać wypowiedzi pisarki, a także zobaczyć fototapety i
eksponaty nawiązujące do życia Zofii Kossak i jej rodziny.
